Al jarenlang heb ik er een fascinatie voor. Mijn hart maakt een sprongetje als ik er één ontdek. In Italië is die kans het grootst. Veel Italiaanse pallazo’s hebben bezienswaardige trappen. Zo vond ik er onlangs twee op de Biënnale van Venetië. Met gevaar voor eigen leven hang ik dan over de balustrade om de juweeltjes vast te leggen. Het centrale ‘oog’ van de spiraal heeft iets mysterieus. De slakkenhuis vorm doet me denken aan de natuur. Aan varens knoppen die uitrollen, de achterzijde van een dennenappel of sommige cactus soorten. Het perspectief waarin de treden steeds kleiner worden is oogstrelend. Zelfs het schreiden, of is het ‘wentelen’, op deze trap is een genot.
De eerste keer dat ik werd geraakt door de spiraaltrap is meer dan 30 jaar geleden. Ik herriner het me als dag van gister. Het was wonderlijk genoeg in Miami, Florida. Villa Vizcaya aldaar heeft een schitterend exemplaar. Perfect rond, met in het ‘oog’ een zwart, witte ster, ingelegd in de vloer. Het is eigenlijk een wannebe, deze villa. Een goeie kopie van een Italiaans buitenverblijf gebouwd in de 20 ste eeuw. Zoals alleen Amerikanen dat kunnen. Maar dus wel met die mooie wenteltrap.
Gelukkig zijn er ook na de renaissance architecten geweest die de spiralende beweging in trappen toepasten. Corbusier ontwierp er één voor zijn eigen huis. De meest recente versie zag ik in Museum Unterlinden door Herzog en de Meuron. Volgens Jung stonden trappen voor het omhoog bewegen naar een ander niveau van bewustzijn. Bij deze oogverblindende sculpturale vorm kun je je daar iets bij voorstellen.